Saikoloiia ni taaluma kongwe kwa kurejelea mawazo ya wataalamumbalimbali eleza chimbuko la saikolojia

Saikolojia ni sayansi ya kisayansi inayochunguza tabia na michakato ya akili ya binadamu. Chimbuko la saikolojia linaweza kufuatiliwa hadi kipindi cha zamani sana, ambapo watu walikuwa wakijaribu kuelewa na kufafanua tabia za binadamu.

Mawazo ya kwanza ya saikolojia yalitokana na falsafa na dini, ambapo watu walitafakari kuhusu asili ya tabia za binadamu na jinsi zinavyoathiriwa na mazingira na urithi. Baadaye, mawazo haya yalichanganywa na mafundisho ya wataalamu wa akili kama vile Sigmund Freud, Ivan Pavlov, na B.F. Skinner.

Freud alikuwa mtaalamu wa kwanza kuanzisha nadharia ya kina kuhusu fahamu na fikra za binadamu, wakati Pavlov alifanya utafiti kuhusu mifumo ya kujifunza na kumbukumbu. Skinner, kwa upande mwingine, alifanya kazi kuhusu mifumo ya kujifunza na jinsi mazingira yanavyoathiri tabia.

Kupitia mawazo ya wataalamu hawa na wengine, saikolojia imeendelea kuwa sayansi kamili inayochunguza tabia na michakato ya akili ya binadamu. Leo, saikolojia imegawanyika katika matawi mbalimbali kama vile saikolojia ya kijamii, saikolojia ya kliniki, na saikolojia ya kielimu, ambayo yote yanachangia katika kuelewa na kuboresha afya ya akili na ustawi wa binadamu.

Chimbuko la Saikolojia

Saikolojia, uchunguzi wa kisayansi wa akili na tabia, ina mizizi yake katika taaluma nyingi za kale, ikiwa ni pamoja na falsafa, dawa, na theolojia.

Falsafa

- Karne ya 6 KK: Waumbaji wa shule ya Mileti, kama Thales na Anaximander, walifalsafa juu ya asili ya ulimwengu na nafasi ya wanadamu ndani yake, wakipanda mbegu za uchunguzi wa kisaikolojia.
- Karne ya 4 KK: Wagiriki kama Plato na Aristotle walitengeneza nadharia za kina juu ya akili, hisia, na msukumo.
- Karne ya 17: Wanafalsafa kama René Descartes na John Locke waliongeza mtazamo wa kiakili, wakisisitiza umuhimu wa uchunguzi wa kibinafsi na uzoefu wa ndani.

Dawa

- Karne ya 5 KK: Hippocrates alipendekeza kwamba ugonjwa wa akili ulikuwa matokeo ya sababu za asili, sio za kichawi au za kidini.
- Karne ya 2 BK: Galen aliunda mfumo wa nadharia za kimatibabu ambazo ziliathiri uelewa wa ugonjwa wa akili kwa karne nyingi.
- Karne ya 19: Emil Kraepelin na Eugen Bleuler walichangia kwa uainishaji na uchunguzi wa magonjwa ya akili.

Theolojia

- Karne ya 4 BK: Augustino wa Hippo aliandika juu ya mapenzi ya bure, dhambi, na asili ya mwanadamu.
- Karne ya 13: Thomas Aquinas alijumuisha dhana za kisaikolojia katika teolojia yake, akitoa hoja kwamba roho ya mwanadamu ilikuwa yenye uwezo wa kufikiria na kujua.
- Karne ya 18: Mjadala juu ya asili ya imani na free-will uliathiri ukuzaji wa saikolojia ya dini.

Kuanzishwa kwa Saikolojia

Uanzishwaji rasmi wa saikolojia kama taaluma tofauti ulitokea katika karne ya 19:

- 1879: Wilhelm Wundt alianzisha maabara ya kwanza ya kisaikolojia ya majaribio huko Leipzig, Ujerumani, akiashiria mwanzo wa saikolojia ya kisayansi.
- 1890: William James alitengeneza neno "saikolojia" na akaandika kitabu chenye ushawishi mkubwa, "Kanuni za Saikolojia."
- Kuanzia karne ya 20: Madhehebu tofauti ya kisaikolojia yaliibuka, kama vile kisaikolojia tabia, kisaikolojia ya kiakili, na kisaikolojia ya kibinadamu.

Kupitia ushawishi wa mawazo mbalimbali, saikolojia iliibuka kutoka kwa msingi wake wa kifalsafa, wa matibabu, na wa kidini hadi kuwa taaluma ya kisayansi iliyojitegemea ambayo inachunguza dhana ngumu za akili ya binadamu na tabia.