Mchango wa wataalam wasiopungua 7 wa kimapokeo kuhusu sarufi ya lugha ukihusisha na sarufi ya kiswahili

1. Sarufi ya Kiswahili inazingatia sana matumizi sahihi ya viambishi vya nomino, vitenzi na vivumishi ili kufanya mawasiliano kuwa wazi na sahihi.

2. Wataalam wengi wa Kiswahili wanasisitiza umuhimu wa kuzingatia mpangilio sahihi wa maneno katika sentensi ili kuepuka mkanganyiko na kufanya ujumbe uwe wazi.

3. Sarufi ya Kiswahili inazingatia sana matumizi sahihi ya viambishi vya umoja na wingi ili kuhakikisha mawasiliano yanakuwa sahihi na wazi.

4. Wataalam wa Kiswahili wanasisitiza umuhimu wa kutumia viambishi vya mahali kwa usahihi ili kuelezea mahali ambapo kitendo kinatokea au kitu kilipo.

5. Sarufi ya Kiswahili inazingatia pia matumizi sahihi ya viambishi vya muda ili kuelezea wakati wa kitendo au tukio fulani.

6. Wataalam wa Kiswahili wanasisitiza umuhimu wa kutumia viambishi vya hali kwa usahihi ili kuelezea hali au mazingira ya kitendo au kitu fulani.

7. Sarufi ya Kiswahili inazingatia pia matumizi sahihi ya viambishi vya kitenzi ili kuelezea namna kitendo kinavyofanyika au kufanywa.

1. Ferdinand de Saussure (1857-1913)

- Alikuwa mwanzilishi wa nadharia ya lugha ya kimuundo, ambayo ililenga kuchambua vipengele vya lugha kama mfumo uliohitimu.
- Mtazamo wake kuhusu sarufi ulizingatia mahususi, ukilenga kuchunguza uhusiano kati ya vipengele tofauti vya lugha na kuunda sheria za jinsi vipengele hivyo vinavyotumiwa pamoja.

2. Leonard Bloomfield (1887-1949)

- Alikuwa mwanzilishi wa nadharia ya lugha ya kizazi, ambayo ilizingatia kueleza jinsi hotuba inavyoundwa na jinsi watu wanavyoijifunza.
- Njia yake ya sarufi ilihusisha kuunda sheria na sheria za jinsi maneno na misemo inavyoundwa, akilenga data inayoweza kutambulika badala ya maana au muundo wa kimantiki.

3. Noam Chomsky (1928-sasa)

- Alikuwa mwanzilishi wa nadharia ya lugha ya utambuzi, ambayo inasisitiza uwezo wa kuzaliwa wa akili ya binadamu kwa lugha.
- Nadharia yake ya sarufi inategemea wazo la sarufi ya ulimwengu wote, ambayo ni mfumo wa sheria za msingi zinazoshirikiwa na lugha zote.

4. Roman Jakobson (1896-1982)

- Alikuwa mmoja wa waanzilishi wa fonolojia ya kimuundo, ambayo ilizingatia uchambuzi wa mfumo wa sauti wa lugha.
- Mtazamo wake kuhusu sarufi ulizingatia uhusiano kati ya sauti, maana na muundo, akilenga jinsi sauti hufanya kazi katika kuwasilisha habari.

5. Margaret Masterman (1910-1999)

- Alikuwa mwanzilishi wa nadharia ya lugha ya mawasiliano, ambayo ilizingatia jinsi lugha inavyotumiwa katika mawasiliano halisi kati ya watu.
- Njia yake ya sarufi ilihusisha kuchunguza jinsi lugha inavyotumiwa katika muktadha, ikizingatia maana inayokusudiwa na athari za kimkakati za matumizi ya lugha.

6. William Labov (1927-sasa)

- Alikuwa mwanzilishi wa sosholingvistiki, ambayo ilizingatia uhusiano kati ya lugha na jamii.
- Njia zake za sarufi zilihusisha kuchunguza tofauti za lugha kati ya vikundi tofauti vya kijamii, ukilenga jinsi matumizi ya lugha yanavyoathiriwa na mambo kama vile umri, jinsia na hali ya kijamii.

7. Michael Halliday (1925-2018)

- Alikuwa mwanzilishi wa nadharia ya lugha ya utendaji, ambayo inasisitiza jinsi lugha inavyotumiwa katika muktadha wa kijamii.
- Njia zake za sarufi zilihusisha kuchunguza jinsi lugha inavyotumiwa kutimiza madhumuni maalum, ukizingatia jinsi ujenzi na uteuzi wa lugha vinavyoshawishi maana na tafsiri.

Wataalam wa mkabala wa sarufi ammapokeo